Η Σαλαμίνα πριν 72 χρόνια μέσα από την ταινία «Η Αγνή του λιμανιού»

το λιμάνι των Παλουκίων το 1952

Πριν 72 χρόνια ο Γιώργος Τζαβέλλας γυρίζει την ταινία «Η Αγνή του λιμανιού». Τα γυρίσματα γίνονται στην Τρούμπα του Πειραιά αλλά κάποια από αυτά στη Σαλαμίνα.

Ο Ανδρέας (Αλέκος Αλεξανδράκης) είναι καπετάνιος σε καραβάκι που κάνει τη γραμμή Πειραιάς-Παλούκια Σαλαμίνας (η "κατευθείαν" που λέμε στη Σαλαμίνα). 


Ο Ατσίδας (Νίκος Ρίζος) είναι ο ναύτης-εισπράκτορας της "KOULOUR - LINE" (άνεσις-ταχύτης-ασφάλεια) όπως ακούγεται να λέει στο 10:06' της ταινίας που μπορείτε να δείτε στον παρακάτω σύνδεσμο.






Από εκεί ξεκινούν και αυτά τα λίγα πλάνα από τη Σαλαμίνα, με τη πρωταγωνίστρια  Αγνή (Ελένη Χατζηαργύρη) να θέλει να επισκεφτεί το νεκροταφείο καραβιών στα Αμπελάκια.







Σύμφωνα με το σενάριο, μια πόρνη που εργάζεται στην Τρούμπα οργανώνει ένα σχέδιο για να εκδικηθεί τον πατέρα της, επειδή είχε εγκαταλείψει τη μητέρα της όταν ήταν έγκυος και η ίδια δεν τον γνώρισε ποτέ.

 Αποφασίζει να αποπλανήσει τον θετό γιο του και δημιουργεί ερωτική σχέση μαζί του. Τον παρασύρει στη ζωή της νύχτας, τα καμπαρέ και τον τζόγο και τελικά καταλήγει στη φυλακή. Καθώς το σχέδιο της Αγνής ολοκληρώνεται, διαπιστώνει ότι έχει ερωτευτεί πραγματικά τον νεαρό και η κατάσταση περιπλέκεται.















 Πρωταγωνιστούν οι: Ελένη Χατζυαργύρη, Γιώργος Γληνός, Ελένη Ζαφειρίου, Αλέκος Αλξανδράκης, Θανάσης Τζενεράλης, ενώ ο Νίκος Ρίζος κάνει τη δεύτερη κινηματογραφική του εμφάνιση, ερμηνεύοντας έναν μικρότερο ρόλο.... 

Το αρχικό καστ της ταινίας δεν ήταν αυτό. Για τον πρωταγωνιστικό ρόλο της Αγνής προοριζόταν η Μελίνα Μερκούρη, αλλά ο Φιλοποίμην Φίνος (η Φίνος Φιλμ ήταν η εταιρεία παραγωγής), διαφωνούσε... 

Ο λόγος που ο δαιμόνιος διευθυντής της Φίνος απέρριψε τη Μελίνα δεν έγινε ποτέ γνωστός, αλλά η άποψη του ήταν πολύ σημαντική κι έτσι αντικαταστάθηκε από την Ελένη Χατζυαργύρη, η οποία έλαβε πολύ καλές κριτικές για την ερμηνεία της. Αλλαγή έγινε και στον ρόλο του πατέρα. Είχε δοθεί στον Αιμίλιο Βεάκη ο οποίος δεν εμφανίζονταν συχνά στον κινηματογράφο και είχε ήδη συνταξιοδοτηθεί από το 1947. Όμως, στις 29 Ιουνίου του 1951 ο ηθοποιός έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 66 ετών προτού προλάβει να ερμηνεύσει τον πατέρα της Αγνής και τη θέση του πήρε ο Γληνός. 


Η ταινία έκανε πρεμιέρα στις 14 Ιανουαρίου του 1952 και έκοψε 165.475 εισιτήρια, που θεωρούνται ικανοποιητικές εισπράξεις για την εποχή. Ο Φιλοποίμην Φίνος συνήθιζε να πρωτοπορεί και αυτή τη φορά εντυπωσίασε το κοινό με τη μέθοδο τη διπλοτυπίας η οποία εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στον ελληνικό κινηματογράφο, με την Χατζυαργύρη να ερμηνεύει δύο ρόλους ταυτόχρονα. Της Αγνής κα της Μαρίας. Η καινοτομία δεν πέρασε απαρατήρητη από τους κριτικούς της εποχής, που έγραψαν: « Μετά τη «Νεκρή Πολιτεία», με την οποία μας έδειξε ο κ. Φίνος, πόσον επαξίως μπορεί να συναγωνισθεί τα ξένα φιλμ ποιότητος, έρχεται τώρα η «Αγνή του Λιμανιού», σαν μια ταινία αντάξια των καλυτέρων ξένων «ελαφρών» του είδους. Η τεχνική του είναι άψογη, η φωνή διατηρεί όλας της τις αποχρώσεις, η φωτογραφία αρτία και τα τρυκ της σκηνής της κ. Χατζηαργύρη με τον εαυτό της, μια πράγματι τελεία επίτευξις». Στην «Αγνή του Λιμανιού» έκανε τη μοναδική του κινηματογραφική εμφάνιση ο Μάνος Χατζιδάκις, ο οποίος υπέγραψε τη μουσική της ταινίας. Σε μια σκηνή του καμπαρέ κάθεται στο πιάνο και παίζει ένα απόσπασμα από το τραγούδι «Χάρτινο το φεγγαράκι». Ο συνθέτης ήταν τότε 29 ετών και η συμμετοχή του, σήμερα, θεωρείται σπάνιο ντοκουμέντο.