Το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας του Πανεπιστημίου Πατρών στα ίχνη της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας

Το Υπουργείο Πολιτισμού προ ημερών ανακοίνωσε ότι, αποκαλύφθηκαν στον όρμο των Αμπελακίων στη Σαλαμίνα , λιμενικές δομές, οχυρωματικές κατασκευές και διάφορες κτιριακές εγκαταστάσεις, οι οποίες συνδέονται με το σημείο, από όπου απέπλευσε ο ενωμένος στόλος των Ελλήνων το 480 π.Χ. για τη νικηφόρα Ναυμαχία της Σαλαμίνας. 

Στις συγκεκριμένες έρευνες σημαντική είναι η συμβολή και του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών. Ο καθηγητής του συγκεκριμένου εργαστηρίου Γιώργος Παπαθεοδώρου, μίλησε «Στο Κόκκινο Πάτρας107.7» σημειώνοντας ότι «ο στόχος των ερευνών από την δική μας την πλευρά, από την γεωαρχαιολογική και την θαλάσσια γεωφυσική πλευρά, είναι δυτός.
Αφενός μεν να εντοπίσουμε την καταβυθισμένη παλαιο ακτή των κλασικών χρόνων , με αυτό τον τρόπο θα προσπαθήσουμε να αναπλάσουμε, πως ήταν το φυσικό περιβάλλον την εποχή της κλασικής περιόδου και της Ναυμαχίας της Σαλαμίνας. Και το δεύτερο και πιο σημαντικό, είναι να εντοπίσουμε καταβυθισμένες αρχαιότητες κινητές και ακίνητες, δηλαδή καταβυθισμένες λιμενικές εγκαταστάσεις ή αρχαία ναυάγια».
-->
Βεβαίως ο πιο δύσκολος στόχος για την ερευνητική ομάδα είναι ο εντοπισμός τμημάτων από τα πλοία που βυθίστηκαν στη θάλασσα, κατά τη διάρκεια της ναυμαχίας, καθώς σύμφωνα με τους υπολογισμούς, έχουν βουλιάξει 200 πλοία των ηττημένων Περσών και 40 τριήρεις των νικητών Ελλήνων. «Είναι ένας πάρα πολύ δύσκολος στόχος , αφενός μεν γιατι τα πολεμικά σκάφη , όπως ξέρετε δεν ήταν φορτωμένα με φορτίο, ήταν μόνο ο σκελετός τους, συνεπώς πολύ μικρά μέρη μπορούν να μας δώσουν εμάς ακουστικό σινιάλο, μπορούμε να εντοπίσουμε , δεν είναι εμπορικά καράβια , αρχαία, που είχαν αμφορείς και μπορούμε εύκολα να τα εντοπίσουμε. Βεβαίως είναι μια περιοχή, η οποία δεν της έχουμε επιφυλάξει και την καλύτερη τύχη, όπως ξέρετε» επεσήμανε ο κ. Παπαθεοδώρου.
Στο τμήμα του Όρμου του Αμπελακίου, πιθανότατα βρισκόταν ο εμπορικός και πολεμικός λιμένας της Κλασικής και Ελληνιστικής πόλης-δήμου της Σαλαμίνος, ενώ από την έρευνα επιβεβαιώθηκε ότι και στις τρεις πλευρές του Όρμου διατηρούνται καταβυθισμένες αρχαιότητες. «Υπάρχει ένας λιμενοβραχίονας, αλλά το ενδιαφέρον στοιχείο είναι να προσπαθήσεις να δεις πως ήταν διαμορφωμένη η ευρύτερη παράκτια περιοχή. Πόση καταβύθιση υπάρχει από την κλασική περίοδο για να μπορέσουμε, ουσιαστικά να ανεβάσουμε την ξηρά , γιατι μπορούμε με ψηφιακό τρόπο μετά να διαμορφώνουμε εμείς το φυσικό περιβάλλον σύμφωνα με τις γνώσεις, που συλλέγουμε , έτσι ώστε να μπορέσουμε να δώσουμε την παράκτια γεωμορφολογία και την διευθέτηση των λιμενικών εγκαταστάσεων της εποχής. Το ίδιο πράγμα έχουμε κάνει και στην Αλεξάνδρεια και έχουμε δώσει ουσιαστικά την ψηφιακή αναπαράσταση όλων των λιμένων των δυτικών και των ανατολικών της λιμένων» υπογράμμισε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Πατρών.
Το Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών στις έρευνες στην Σαλαμίνα χρησιμοποιεί  πολύ σύγχρονη τεχνολογία θαλάσσιας γεωφυσικής για τον εντοπισμό αρχαιοτήτων , που είναι επάνω στην επιφάνεια του πυθμένα , αλλά και θαμμένη κάτω από τις λάσπες. Είναι τεχνολογία, που χρησιμοποιούν εκτεταμένα τα τελευταία 20 χρόνια , κι αυτό, διότι το εργαστήριο είναι διεθνώς αναγνωρισμένο κέντρο με έρευνες  στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου και τα τελευταία 3 χρόνια και στο Λίβανο στα αρχαία λιμάνια.

Ποιες είναι όμως οι αιτίες, που στην Ελλάδα έχουμε καταβυθισμένες αρχαίες λιμενικές εγκαταστάσεις; «Η πρώτη αιτία είναι ότι έχουμε άνοδο της στάθμης της θάλασσας , η οποία είναι μια φυσική διεργασία , η οποία εξακολουθεί εδώ και 20.000 χρόνια, και επίσης έχουμε και πολύ έντονη τεκτονική, όπως ξέρετε. Άρα είναι και η άνοδος της στάθμης της θάλασσας, αλλά και η καταβύθιση πιθανώς από τεκτονικά ρήγματα και σεισμικά ρήγματα της περιοχής» εξήγησε ο κ. Παπαθεοδώρου.
Η έρευνα ήταν αναγνωριστική και διενεργήθηκε Νοέμβριο και Δεκέμβριο του 2016 υπό τη διεύθυνση της δρος Σίμωσι και του Καθηγητή του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και Προέδρου του Ινστιτούτου Γιάννου Λώλου, με την συμμετοχή του Εργαστηρίου Θαλάσσιας Γεωλογίας και Φυσικής Ωκεανογραφίας του Πανεπιστημίου Πατρών, υπό τον Καθηγητή Γιώργο Παπαθεοδώρου και με κύρια οικονομική υποστήριξη από το Βρετανικό Ίδρυμα Honor Frost. Οι έρευνες θα συνεχιστούν και τα επόμενα χρόνια. Πρόκειται για μεγάλα προγράμματα, με  επεξεργασία τα δεδομένων, καινούργιες μεθόδους, που φέρνει το εργαστήριο και τις αναπτύσσει και τις εξελίσσει , δειγματοληψίες, αναλύσεις,  με αποτέλεσμα να απαιτείται πολύ δουλειά για να φτάσουν οι ερευνητές μετά από χρόνια, σε ένα τελικό αποτέλεσμα.  

πηγή:stokokkino.gr