-->
Ιδρυτής της Μονής είναι ο Λάμπρος Καννέλος, ένας ευσεβής χριστιανός και κάτοικος των Μεγάρων. Σύμφωνα με την εκκλησιαστική παράδοση είδε στον ύπνο του τρεις φορές την Παναγία που τον πρόσταξε να πάει στη Σαλαμίνα, στα ερείπια του ναού, ρίχνοντας το πανωφόρι του στη θάλασσα για να περάσει απέναντι.
Εκείνος το έπραξε.
Στις 17 Μαΐου του 1640 πήγε στο σημείο και με την βοήθεια των κατοίκων έσκαψε και βρήκε την εικόνα της Παναγίας Φανερωμένης. Κατά το έτος 1682 αναστήλωσε τον ναό και ίδρυσε στο σημείο μοναστήρι.
-->
Ο ίδιος έγινε μοναχός μαζί και η γυναίκα του, μετονομάστηκε σε Λαυρέντιος και αποσύρθηκε στο ασκητήριο του προφήτη Ηλία, νοτιοανατολικά της μονής, εκκλησάκι που σωζόταν ακέραιο ως το 1944 όπου καταστράφηκε από τους Γερμανούς.
Ο Άγιος Λαυρέντιος
Ο Λαυρέντιος κοιμήθηκε την 6η Μαρτίου του 1707 και ετάφη στο μοναστήρι. Η Εκκλησία της Ελλάδος τον ανακήρυξε Όσιο, γιορτάζοντας την μνήμη του στις 7 Μαρτίου. Στον Όσιο Λαυρέντιο αποδίδεται μεγάλος αριθμός θαυμάτων από τους πιστούς.
Το καθολικό της Μονής Φανερωμένης στη συνέχεια διακοσμήθηκε με αγιογραφίες μεταβυζαντινής τέχνης που σώζονται και χρονολογούνται το έτος 1735 με αγιογράφο, εξ Άργους, Γεώργιο Μάρκου και των μαθητών του.
Η αγιογραφία της Ιεράς Μονής Φανερωμένης περιλαμβάνει περίπου 3.530 μορφές και παραστάσεις. Στην μονή διασώζεται σημαντικός αριθμός παλαιών εγγράφων και ιστορικών κειμηλίων.
Στη διάρκεια της Επανάστασης του 1821, η Μονή Φανερωμένης Σαλαμίνας αποτελούσε καταφύγιο του άμαχου πληθυσμού της Αθήνας, των Μεγάρων και των γύρω περιοχών, καθώς των Αγωνιστών αφού υπήρξε εκείνη την περίοδο νοσοκομείο.
Ο ηγούμενός της, Γρηγόριος υπήρξε μέλος της Φιλικής Εταιρίας. Στο μοναστήρι φιλοξενήθηκαν και συνεδρίαζαν αγωνιστές που έλαβαν μέρος στις επιχειρήσεις της Αττικής, της Αθήνας και του Φαλήρου όπως οι Μακρυγιάννης, Τζαβέλας, Κριεζώτης, Δ. Υψηλάντης, Μαυροβουνιώτης, Καραϊσκάκης και άλλοι.
Ο Κιουταχής προσπάθησε επανειλημμένως να καταλάβει τη Μονή χωρίς να το επιτύχει. Στον αύλιο χώρο της Μονής υπάρχει ο τάφος του οπλαρχηγού Γιάννη Γκούρα.
Επίσης φιλοξενήθηκε η βιβλιοθήκη και το τυπογραφείο των Αθηνών. Μπροστά και επί της παραλίας στην είσοδο της Μονής βρίσκεται παλαιό οίκημα όπου έμεινε ο Άγγελος Σικελιανός από το 1933 έως 1950, με τον οποίο συναντιόταν ο Βασιλιάς Παύλος κάθε φορά που επισκεπτόταν τον ναύσταθμο της Σαλαμίνας.
Η Ιερά Μονή Φανερωμένης Σαλαμίνας είναι αφιερωμένη στη Κοίμηση της Θεοτόκου και εορτάζει στις 23 Αυγούστου. Η Μονή παρέμεινε ανδρώα μέχρι τις 27 Ιουλίου του 1944, όπου μετατράπηκε σε γυναικεία, από τον μητροπολίτη Αττικής και Μεγαρίδος Ιάκωβο.