Τα µικρά πετρελαιοκίνητα πλοία που εκτελούσαν για χρόνια τη συγκοινωνία μεταξύ Πειραιά και Σαλαμίνας, αποτελούσαν τα μέσα συγκοινωνίας της γνωστής στο λαό «Κούλουρ Λάιν».
Γνωστός διαφορετικά και ως ο κουλουριώτικος στόλος.
Προς Σελήνια, Παλούκια, Αμπελάκια
Καθώς ο πλησιέστερος νησιωτικός προορισμός από το λιμάνι του Πειραιά ήταν της Σαλαμίνας, δηλαδή της Κούλουρης, δεν ήθελε και πολύ ο λαός να τους αποδώσει περιπαιχτικά αυτή την ονομασία.
Χιλιάδες κόσμου, ειδικά κατά τα Σαββατοκύριακα, διεκπεραιωνόταν απὀ το λιμάνι του Πειραιά προς στα Σελήνια, τα Παλούκια και τα Αμπελάκια.
Τα πλοία της "Κούλουρ Λάιν" ξεκινούσαν από νωρίς το πρωί και εκτελούσαν δρομολόγια µέχρι αργά τη νύχτα. Επιβάτες τους ήταν όχι µόνο οι Κουλουριώτες που κατέβαιναν στον Πειραιά για διάφορες εργασίες, αλλά και πολλοί εκδροµείς.
Στα δεξιά διακρίνεται ένα από τα Κουλουριώτικα σκάφη μπροστά από την δημοτική αγορά της πόλης
Η φωτεινή ακτίνα των κυμάτων
Ανάμεσάτους Πειραιώτες και Αθηναίοι που επωφελούμενοι κάποιας αργίας έσπευδαν να την περάσουν στη Σαλαμίνα.
Ειδικὠς τα καλοκαίρια, τα µικρά πλοιάρια εκτελούσαν ακατάπαυστα διαδρομές.
Το ένα πίσω απὀ το άλλο έφταναν να σχηματίζουν µια γραµµή στη θάλασσα.
Αφετηρία ήταν το λιµάνι του Πειραιά και τερματισμός το αντικρυστό νησί της Σαλαμίνας.
Μόλις νύχτωνε η γραµµή των μικρὠν πλοιαρίων µετατρεπόταν σε µια φωτεινή ακτίνα πάνω στα κύματα.
Το κάθε ένα απὀ αυτά τα σκάφη, άναβε τα λαμπιόνια απὀτις γιρλάντες του Και όλο τον υπόλοιπο φωτισμµότου.
Χιλιάδες επιβάτες κάθε χρὀνο
Τα σκάφη της “Κούλουρ Λάιν” έγραψαν την δικἠ τους ιστορία στον Πειραιά, µε όσα προσέφεραν κατά την διάρκεια της κατοχής.
Κουβαλούσαν πλήθη ανθρώπων από τις εξοχές της Σαλαμίνας, φορτωµένων µε καλάθια µε ό,τι φαγώσιµο μπορούσε ο καθένας να εξασφαλίσει.
Μεγάλο µέροςτης «άτυπης» τροφοδοσίας του πληθυσμού γινόταν µέσω της κουλουριώτικης γραμμής. Χόρτα, καρότα, ραπανάκια, αβγά τροφοδοτούσαν έναν λαό που κινδύνευε από λιμό.
Μετά την απελευθέρωση η Ελλάδα βρέθηκε µε αφανισµένο τον ακτοπλοϊκό της στόλο.
Τότε κλήθηκαν αυτά τα µικρά πλοιάρια να συνδράµουν στη µεταφορά ανθρώπων και πραγμάτων απὀ και προς τα νησιά του Σαρωνικού που στερούνταν πλέον θαλάσσιας συγκοινωνίας.
Πραγµατικός άθλος για τους καπετάνιους το ταξίδι µε τα σκαφάκια της “Κούλουρ Λάιν” σε γραμµές του Σαρωνικού.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 1951, επτά χρόνια µετά το πέρας του πολέμου, τα σκάφη της γραµµής της Κούλουρης μετέφεραν 187 χιλιάδες επιβάτες προς τα νησιά του Σαρωνικού. Στον αριθµό αυτό θα πρέπει να προστεθούν και άλλοι 164 χιλιάδες νησιώτες προς τον Πειραιά.
Δηλαδή ένα σύνολο 350 χιλιάδων επιβατών!
 |
| Αναχώρηση "Λέοντα" για τα Σελήνια... |
Η σύναξη των Αγίων
Όμως η επαναδροµολόγησήτους αποκλειστικά στη γραµµή της Κοὐλουρης, δεν ήταν εὐκολη υπόθεση.
Η Σαλαμίνα είχε καταστεί μεταπολεμικά µια γειτονιά του Πειραιά όπως πολλές άλλες. Κουλουριώτες που ζούσαν µόνιµα στο νησί, έρχονταν να εργαστούν στον Πειραιά.
Στο σχόλασμα αναζητούσαν τρόπο να επιστρέψουν πίσω στα σπίτιατους.
Τα σκάφη της “Κούλουρ Λάιν” δημιουργούσαν «πλωτή γέφυρα», που µε τα διαρκή δρομολόγια έδωσαν την ευκαιρία στους κατοίκους της Σαλαμίνας να διευρύνουν τους εργασιακούς τους ορίζοντες πέραν του νησιού τους.
Τα σκάφη της «Κούλουρ Λάιν» είχαν αραξοβόλι στο λιµάνι του Πειραιά μπροστά από την δηµοτική αγορά, πλησίον του ιστορικού δηµαρχείου, του γνωστού Ρολογιού.
Εκεί, στη συμβολή της Ακτής Μιαούλη µε την Ακτή Ποσειδώνος δεκάδες μικρά πλοιάρια συνωστίζονταν το ένα δίπλα στο άλλο. Τα ονόµατά τους ξεχωριστά... Άγιος Νεκτάριος, Άγιος Φανούριος, Άγιος Νικόλαος... Όποιος τα έβλεπε για πρώτη φορά νόμιζε ότι βρισκόταν σε σύναξη Αγίων!
Οι ντελάληδες των κουλουριώτικων
Μοναδική εικόνα στο λιμάνι αποτελούσαν και οι τελευταίοι ντελάληδες των πλοιαρίων της Κούλουρ Λάιν. Ακόμα και όταν όλες οι ακτοπλοϊκές εταιρείες άρχισαν να «κόβουν» τους ντελάληδες για την προσέλκυση επιβατών,ο ανταγωνισμός στα κουλουριώτικα συνεχίστηκε.
Στην σκάλατης πρύµνης κάθε βενζίνας που ανέμενε την επιβίβαση, υπήρχαν πινακίδες όμοιες µε μικρούς µαυροπίνακες στους οποίους αναγράφονταν οι ώρες αναχώρησης.
Δίπλα σε αυτέςτις πινακίδες στέκονταν κάποτε και Ναύτες του Λιμεναρχείου καθώς η αναγραφή των δρομολογίων ήταν επιβεβλημένη.
Όχι τυχαίως, αφού ουδείς εκ των καπεταναίων επιθυμούσε να αναχωρήσει χωρίς να είναι βέβαιος ότι ο αριθµός των επιβατών κάλυπτε τουλάχιστον τα έξοδα του δρομολογίου.
Δεν ήταν λίγες φορές που η βενζίνα δεν αναχωρούσε αν πρώτα δεν γέμιζε τόσο, ώστε να καλύψει τα έξοδα των καυσίμων της διαδρομής.
Συχνά τα πέντε λεπτά που απέµεναν για την αναχώρηση του σκάφους, γίνονταν µισή ώρα ή ακόµα περισσότερο.
Πολλές φορές ντελάληδες στις βενζίνες της Κούλουρης ήταν οι ίδιοι οι καπετάνιοι των σκαφών.
Εξέδιδαν τα εισιτήρια πριν την αναχώρηση, φώναζαν για να προσελκύσουν κόσµο και παράλληλα εκτελούσαν και τα καθήκοντατου τιµονιέρη ή του ναύτη ανάλογα µε τις ανάγκες που έπρεπε να καλυφθούν.
Ο Ανδρέας (Αλέκος Αλεξανδράκης) είναι καπετάνιος σε καραβάκι που κάνει τη γραμμή Πειραιάς-Παλούκια Σαλαμίνας (η "κατευθείαν" που λέμε στη Σαλαμίνα). Ο Ατσίδας (Νίκος Ρίζος) είναι ο ναύτης-εισπράκτορας - ντελάλης της "KOULOUR - LINE" (άνεσις-ταχύτης-ασφάλεια) όπως ακούγεται να λέει στη ταινία στο 1:15'
Οι μικροπωλητές που ταξίδευαν μαζί µετα πλοία
Η θέση αναχώρησης των πλοίων για την Κούλουρη, µαζί µε εκείνη των πλοίων του Σαρωνικού, υπήρξαν οι πιο περιζήτητες απὀ τους πλανόδιους και στάσιµους μικροπωλητές.
Οι πρώτοι ανέβαιναν πάνω στα πλοία Και µέχρι αυτά να φτάσουν απέναντι, φρόντιζαν να ξεπουλήσουν τα εμπορεὐματάτους.
Φιστίκια Αιγίνης, στραγάλια, µαντολάτα, παστέλια μέχρι και κληρώσεις γίνονταν ανάµεσα στους επιβάτες µε δώρο ένα µπουκάλι ούζο ἡ γλυκά και άλλα φαγώσιμα.
Οι στάσιµοι μικροπωλητές έπιαναν απὀ νωρίς θέση στην προκυμαία µπροστά απὀ τα σηµεία αναχώρησης, έχοντας τη βεβαιότητα για τον κόσµο που θα συγκεντρωθεί.
 |
Ο Σαλεπιτζής προσφέρει το απαραίτητο ρόφημα για τα πρωινά ταξίδια. (Πηγή: Στέφανος Μίλεσης) |
Τη µάχη κέρδισε το αυτοκίνητο
Τα σκάφη της Κούλουρ Λάιν δεν υπάρχουν πια όπως παλαιά, ούτε ντελάληδες υφίστανται να φωνάζουν γιατα πλεονεκτήματα του σκάφους τους.
Μερικές µόνο βενζίνες υπάρχουν να εκτελούν τα δρομολόγια Πειραιάς - Κούλουρη, καθώς όλοι επιλέγουν να μεταβούν πλέον µε τα οχηµαταγωγά του Περάματος.
Ο σύγχρονος άνθρωπος δεμένος στενά µε το αυτοκίνητο προτιµά να το περάσει µαζί του απέναντι.
Μαζί µετα θρυλικά σκάφη της Κούλουρ Λάιν χάθηκαν πια και οι ντελάληδες και όλα εκείνα που έδιναν χρώμα στις αναμνήσεις µας.
(Στην πρὠτη φωτογραφία της ανάρτησης, τα σκάφη του Κουλουριώτικου στόλου το 1956, όταν αναχωρούσαν µπροστά απὀ την Δημοτική Αγορά Πειραιά, στη συμβολή της Ακτής Μιαούλη µε την Ακτή Ποσειδώνος. Πηγή: Στέφανος Μίλεσης)
