Ποιους και γιατί ενοχλεί η ανωνυμία των blogs;

Συνεχίζουν κάποιοι να επανέρχονται στο «θέμα της ανωνυμίας» των blog όπως τους αρέσει να το χαρακτηρίζουν και με στομφώδες ύφος αναγγέλλουν το άνοιγμα ενός μεγάλου θέματος. Επιχειρηματολογούν ως «ειδικοί»  και διατυπώνουν προτάσεις και λύσεις.  Όμως αλήθεια ποιοι ενοχλούνται από την ανωνυμία των blogs και τι ακριβώς τους ενοχλεί;

-->


Η «ανωνυμία» έχει δύο πτυχές. Η πρώτη αφορά τους διαχειριστές και η δεύτερη τους χρήστες. Η σημαντική πτυχή είναι η πρώτη αν και οι περισσότεροι δείχνουν να ενοχλούνται από την δεύτερη η οποία είναι και η πλέον ξεκάθαρη σε ότι αφορά το νομικό της πλαίσιο καθώς τόσο η ελληνική νομοθεσία όσο και η ευρωπαϊκή έχουν ξεκάθαρα τοποθετηθεί.

Πιο συγκεκριμένα στο θέμα των σχολίων με την πιο πρόσφατη απόφασή του στην υπόθεση Pihl κατά Σουηδίας (αίτηση 74742/14), το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) έκρινε ότι δεν υφίσταται ευθύνη του ιδιοκτήτη ιστολογίου για τη δημοσίευση ενός ανώνυμου δυσφημιστικού σχολίου από έναν τρίτο στο εν λόγω ιστολόγιο και, συνεπώς, έκρινε ομόφωνα ως απαράδεκτη την προσφυγή ενώπιον του (βλ. το Ανακοινωθέν Τύπου της 9.3.2017).

Αλλά και ο Άρειος Πάγος με μία σημαντική απόφαση, η οποία εναρμονίζει τη νομολογία των ελληνικών δικαστηρίων με τις προβλέψεις του δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης σχετικά με το διαδίκτυο και ειδικότερα με την απόφαση 1425/2017 (Α2 Πολιτικό Τμήμα) έκανε δεκτή τη σχετική αίτηση αναίρεσης και ανέτρεψε απόφαση του Εφετείου Αθηνών, σύμφωνα με την οποία διαχειριστής ιστοσελίδας έχει αντικειμενική ευθύνη για τα σχόλια που αναρτούν οι αναγνώστες. Η υπόθεση αφορούσε σε σχόλια που υπεβλήθησαν από χρήστες με ψευδώνυμα σε άρθρο ιστοσελίδας και τα οποία κρίθηκαν ως δυσφημιστικά. Σε παλαιότερη ευρωπαϊκή οδηγία για το θέμα αυτό και στο  άρθρο 15 ("Απουσία γενικής υποχρέωσης ελέγχου") αναφέρεται στην απαλλαγή ευθύνης, επιβάλλει δηλ. στα κράτη την αναγνώριση απουσίας γενικής υποχρέωσης ελέγχου για την φιλοξενία σχολίων ή άλλου περιεχομένου που αναρτά ο χρήστης.

Σε ότι αφορά την ανωνυμία των διαχειριστών και εδώ η σχετική νομοθεσία είναι ενδιαφέρουσα και αποκαλυπτική. Συγκεκριμένα «Η δημιουργία και διαχείριση ιστοτόπων και ιστολογίων δύναται επίσης να ασκείται και ανώνυμα / ψευδώνυμα. Η ελευθερία της ανώνυμης / ψευδώνυμης διαδικτυακής έκφρασης κρίνεται άξια προστασίας, καθώς η υποχρεωτικά επώνυμη έκφραση ενδέχεται να επηρεάζει αρνητικά το περιεχόμενο του μηνύματος καθώς και να οδηγεί σε περιορισμό της πολυμορφίας του δημοσίου διαλόγου εξαιτίας πιθανών δυσμενών συνεπειών στο πρόσωπο του εκφέροντος γνώμη. Η προστασία από το κράτος της ανώνυμης / ψευδώνυμης έκφρασης θεμελιώνεται επίσης στην θεσμική εγγύηση της ελεύθερης και πλουραλιστικής πληροφόρησης, η οποία δύναται να περιοριστεί σημαντικά, αν η ενάσκηση της ελευθερίας έκφρασης καταστεί υποχρεωτικά επώνυμη. Περαιτέρω, η ανώνυμη χρήση του διαδικτύου αποτελεί σήμερα ένα από τα μέσα άμυνας του πολίτη από τις επιθέσεις στην ιδιωτική του ζωή (βλ. και Σύσταση R (99) του Συμβουλίου της Ευρώπης). Κατά συνέπεια, η προστασία του δικαιώματος στην ανώνυμη / ψευδώνυμη δημιουργία και διαχείριση ιστοτόπων και ιστολογίων είναι σημαντικό μέσο για την αυτοπροστασία του ατόμου από την παρακολούθησή του και, τελικά, την προσβολή του εννόμου του αγαθού στον πληροφοριακό αυτοκαθορισμό. 

Ποιοι λοιπόν ενοχλούνται και γιατί; Μήπως ξεχνούν το βασικό τρίγωνο διαπλοκής στην χώρα μας «επιχειρηματίες – μέσα ενημέρωσης – πολιτικοί»;  «Επαγγελματίες δημοσιογράφοι» με κρατικές διαφημίσεις και πληρωμένα άρθρα. ΚΕΛΠΝΟ, Novartis και τόσα άλλα δεν σας λένε τίποτα … εσάς που με τόσο σθένος υπερασπίζεστε την ελευθερία του λόγου.


Το salamina-press δέκα χρόνια, όπως πολύ καλά γνωρίζεται όσοι έχετε συνεργαστεί,  σέβεται απόλυτα όλους όσους στέλνουν κείμενα για δημοσίευση χωρίς κανένα σχόλιο και χωρίς καμία κριτική. Σε περιπτώσεις που η κατάσταση «ξεφεύγει» λαμβάνει μέτρα προστασίας. Σβήνει άμεσα σχόλια όταν υποδεικνύονται και δημοσιεύει κείμενα με απενεργοποιημένα τα σχόλια όταν αυτό επιθυμούν οι συντάκτες.  Δεν έχει καμία σχέση ούτε με δημοτικές παρατάξεις και ούτε με πολιτικά κόμματα. Δεν λαμβάνει καμία κρατική ή άλλου τύπου επιχορήγηση και δεν έχει καμία εξάρτηση.

Δεν μπορώ επίσης να μην αναφερθώ σε όσα έχουμε πετύχει. Αρχικά τα χιλιάδες χτυπήματα καθημερινά. Στους φίλους μας στη σελίδα μας στο fb. Ότι σε συζητήσεις στο νησί «…το διάβασα στο salamina-press» ακούγεται πάρα πολύ συχνά. Όταν συμβαίνει κάποιο σημαντικό γεγονός όπως έχουμε διαπιστώσει με βάση τα χτυπήματα ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων ανοίγει το blog μας για να ενημερωθεί. Και το σημαντικότερο ότι οι αναρτήσεις του salamina-press είναι ένα πολύτιμο αρχείο των όσων έχουν συμβεί στο νησί μας τα τελευταία δέκα χρόνια.

Τα παραδοσιακά μέσα -που παγκοσμίως βρίσκονται σε κρίση ειδικά ο έντυπος τύπος- διέπονται από άλλο νομικό πλαίσιο και η σύγχυση ίσως να οφείλεται στον παραλληλισμό. Θέλουμε να πιστεύουμε ότι απλά κάποιοι αρνούνται να δεχτούν το καινούριο ή το διαφορετικό. Δεν  μπορεί ομως να μείνει και ασχολίαστο το ότι η έναρξη του ανένδοτου αγώνα κατά των «κουκουλοφόρων» ξεκινά με αφορμή μια υποψηφιότητα. Κοντός ψαλμός αλληλούια που λέει και ο λαός μας. Σύντομα οι προθέσεις όλων θα αποκαλυφθούν…και εμείς πίσω από την ανωνυμία μας θα συνεχίσουμε να σας ενημερώνουμε με ότι εμείς θεωρούμε σημαντικό και με ότι εσείς μας στέλνετε.