Αφροδίτη Μπιζά: Ούτε θηριώδη εργοστάσια, ούτε μοντέλο Φυλής
Η Αφροδίτη Μπιζά είναι αντιπρόεδρος της Εκτελεστικής Επιτροπής του ΕΔΣΝΑ, του φορέα διαχείρισης των απορριμμάτων του Νομού Αττικής. Του φορέα που πρωτοστατεί στην αλλαγή του συστήματος διαχείρισης των απορριμμάτων, ερχόμενος σε ρήξη με ό,τι επικρατούσε μέχρι σήμερα, δηλαδή με το πλήρες αποτυχημένο, οικονομικά ασύμφορο και οικολογικά καταστροφικό σύστημα του μοναδικού χώρου διάθεσης απορριμμάτων, του ΧΥΤΑ Φυλής. Η Αφροδίτη Μπιζά μιλά σήμερα στην "Αυγή" της Κυριακής εξηγώντας τα διακυβεύματα του νέου, ορθολογικού και αποκεντρωμένου μοντέλου.
* Κυρία Μπιζά γιατί γίνεται τόσο μεγάλη συζήτηση για την απόφαση του Δ.Σ. του ΕΔΣΝΑ της 15ης Μαΐου για τα αντισταθμιστικά; Τι είναι αυτά τα αντισταθμιστικά;
Δικαιολογημένα γίνεται μεγάλη συζήτηση για την απόφαση 15ης Μαΐου για τα αντισταθμιστικά. Από το 1991, οπότε άρχισε η καταβολή των αντισταθμιστικών προς τους οχλούμενους ΟΤΑ από τις χωματερές και τον ΣΜΑ, για πρώτη φορά γίνεται δημόσια αυτή η συζήτηση και για πρώτη φορά αποφασίστηκε να γίνει μείωση του ύψους των αντισταθμιστικών. Για πρώτη φορά ο ΕΔΣΝΑ δημοσιοποιεί συγκεντρωτικά και αναλυτικά τα ποσά που έχει δώσει από το 1991 μέχρι σήμερα.
Τότε λοιπόν, το μακρινό 1991, αποφασίστηκε για πρώτη φορά να δίνονται αντισταθμιστικές οφειλές στους οχλούμενους ΟΤΑ, «ώστε να αντιμετωπίζονται από αυτούς προγράμματα απορρύπανσης των περιοχών τους και περιβαλλοντικής και χωροταξικής αναβάθμισης».
Στην πραγματικότητα, τα χρήματα δόθηκαν για την εξασφάλιση της κοινωνικής αποδοχής προκειμένου να στηθεί αυτό το περιβαλλοντικό έγκλημα στη Φυλή, το οποίο έγινε και η βάση του συγκεντρωτικού μοντέλου της διαχείρισης των απορριμμάτων.
Για να γίνει κατανοητός αυτός ο ισχυρισμός, αρκεί να σας πω το εξής. Από το 1991 ώς το 2001 δόθηκαν στον δήμο Άνω Λιοσίων αντισταθμιστικά ύψους περίπου 40.000.000.000 δις δραχμές και από το 1991 έως σήμερα μαζί με τον Δήμο Φυλής άλλα 500.000.000 ευρώ για προγράμματα απορρύπανσης των περιοχών τους και περιβαλλοντικής και χωροταξικής αναβάθμισης.
Αν αυτά τα χρήματα είχαν διατεθεί πραγματικά για τέτοια έργα και προγράμματα, σήμερα η περιοχή θα ήταν περιβαλλοντικός παράδεισος και όχι μνημείο περιβαλλοντικού χάους, όπως είπε και η επιτροπή αναφορών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Πέρα όμως και από αυτό το ζήτημα, ο ΕΔΣΝΑ, σύμφωνα με τις εισηγήσεις των οικονομικών υπηρεσιών του, ή θα έπρεπε να μειώσει τις αντισταθμιστικές εισφορές, ή να ζητήσει από τους δήμους να μην πληρώνουν πλέον 45 ευρώ τον τόνο, αλλά 49 ευρώ τον τόνο. Δηλαδή, σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες για τον λαό, να αυξήσουν κι άλλο τα δημοτικά τους τέλη. Αυτό δεν δικαιούμαστε και δεν θα μπορούσαμε να το ζητήσουμε.
* Πρόσφατα ο τέως πρόεδρος του ΕΔΣΝΑ σας κατηγόρησε ως νέα διοίκηση του Συνδέσμου ότι βρίσκεστε σε αδιέξοδο, ότι δεν έχετε σχέδιο διαχείρισης των απορριμμάτων. Τι απαντάτε;
Ο κ. Σγουρός «διέξοδο» θεωρούσε την κατασκευή των φαραωνικών εργοστασίων επεξεργασίας σύμμεικτων με ΣΔΙΤ στην ήδη κορεσμένη Φυλή, στην Κερατέα και τον Γραμματικό. Ήθελε οι δύο μεγαλύτερες μονάδες που θα επεξεργάζονταν το 90% περίπου των απορριμμάτων να γίνουν στην «τελειωμένη» Φυλή.
Αυτό το φιλοεργολαβικό και αντιπεριβαλλοντολογικό συγκεντρωτικό μοντέλο εμείς το θεωρούμε αδιέξοδο.
Εμείς υλοποιούμε πλέον ένα μοντέλο διαχείρισης σύγχρονο και φιλικό στο περιβάλλον, με άξονες προτεραιότητας την αποκέντρωση των δραστηριοτήτων, τη μικρή κλίμακα, την κοινωνική συμμετοχή, τον δημόσιο χαρακτήρα.
Το μοντέλο αυτό έχει οικολογικό, παραγωγικό, αναπτυξιακό και κοινωνικό χαρακτήρα και στηρίζεται στην αποκεντρωμένη διαχείριση. Για εμάς η διέξοδος είναι η αποκεντρωμένη διαχείριση με διαλογή στην πηγή και με ήπιες εγκαταστάσεις. Δηλαδή, το σύγχρονο ευρωπαϊκό μοντέλο.
* Έχετε εικόνα πού βρίσκονται οι δήμοι με τα τοπικά σχέδια διαχείρισης;
Όσοι στοιχημάτισαν πως τα τοπικά σχέδια ήταν ουτοπία και πως οι δήμοι της Αττικής δεν θα κάνουν τοπικά σχέδια έχασαν το στοίχημα. Δεκάδες δήμοι της Αττικής έχουν αποφασίσει ήδη και κάνουν τοπικά σχέδια. Ενδεικτικά αναφέρουμε:
Δήμος Σαλαμίνας, Δήμος Μεταμόρφωσης, Δήμος Ηρακλείου, Δήμος Νέας Φιλαδέλφειας - Χαλκηδόνας, Δήμος Νέας Ιωνίας, Δήμος Χολαργού - Παπάγου, Δήμος Πεντέλης, Δήμος Αγίας Παρασκευής, Δήμος Βύρωνα, Δήμος Μεγάρων, Δήμος Ελευσίνας, Δήμος Διονύσου, Δήμος Παλλήνης, Δήμος Πεντέλης, Δήμος Μαραθώνα, Δήμος Αχαρνών.
Υπάρχουν και συστάδες εήμων που έχουν γνωστοποιήσει ότι θα συμπράξουν για την εφαρμογή του ΤΣΔΑ: Δήμος Μεταμόρφωσης, Δήμος Ηρακλείου, Δήμος Νέας Φιλαδέλφειας - Χαλκηδόνας, Δήμος Νέας Ιωνίας, Δήμος Αμαρουσίου, Δήμος Λυκόβρυσης - Πεύκης, Δήμος Κηφισιάς, με ενδεχόμενη τη συμμετοχή και του Δήμου Διονύσου, Δήμος Παπάγου - Χολαργού, Δήμος Ζωγράφου με ενδεχόμενη συμμετοχή του Δήμου Αγίας Παρασκευής Δήμος Πεντέλης, Δήμος Παλλήνης, Δήμος Μοσχάτου Ταύρου, Δήμος Καλλιθέας, Δήμος Αγίου Δημητρίου, Δήμος Νέας Σμύρνης, Δήμος Γλυφάδας, Δήμος Αλίμου, Δήμος Ελληνικού - Αργυρούπολης, Δήμος Παλαιού Φαλήρου.
Έχουν δημιουργηθεί και άλλες συστάδες δήμων οι οποίες δεν έχουν επίσημα γνωστοποιηθεί.
Έχουν πραγματοποιηθεί ήδη συναντήσεις σε όλες τις χωρικές ενότητες της Περιφέρειας Αττικής μέσω των αντιπεριφερειαρχών και συνεχίζουμε με εντατικούς ρυθμούς καθημερινά.
*Υπάρχει κίνδυνος να βρεθούμε με τα σκουπίδια στους δρόμους;
Ξέρετε, ο κίνδυνος αυτός υπάρχει στις περιπτώσεις που μια Περιφέρεια με 5.000.000 κατοίκους, όπως η δική μας, έχει μόνο έναν χώρο τελικής διάθεσης απορριμμάτων, όπως έχουμε εμείς στη Φυλή. Αυτόν τον κίνδυνο τον έχουν δημιουργήσει οι εμπνευστές του παρωχημένου συγκεντρωτικού μοντέλου. Όμως αυτό το μοντέλο σήμερα τελειώνει. Στον νέο ΠΕΣΔΑ που θα έχουμε μέσα στο 2015, δεν θα υπάρχουν ούτε θηριώδη εργοστάσια , ούτε ένας ΧΥΤΑ. Στον νέο ΠΕΣΔΑ θα αποτυπωθεί το νέο αποκεντρωμένο μοντέλο διαχείρισης και αυτοί οι κίνδυνοι θα είναι πλέον παρελθόν.
Κάθε μέρα δίνουμε αγώνα για να μην υπάρξει ποτέ μια κρίση όπως στον Πύργο και στην Τρίπολη.
* Πώς εξηγείτε κάποιες αντιδράσεις ορισμένων ευαισθητοποιημένων, περί τα περιβαλλοντικά, κύκλων στην αλλαγή πολιτικής στη διαχείριση των απορριμμάτων;
Είμαστε πολύ ικανοποιημένοι από την αποδοχή των προτάσεών μας και από τους δήμους, και από τα περιβαλλοντικά κινήματα. Άλλωστε, η δική μας πρόταση για την αποκεντρωμένη διαχείριση είναι και πρόταση των κινημάτων. Η Ρένα Δούρου έχει τακτική και συστηματική επαφή με τους ανθρώπους των κινημάτων στην Αττική. Τις φωνές που λένε να στέλνουμε τα σκουπίδια στο εξωτερικό για καύση ή εκτός Αττικής δεν τις θεωρούμε φωνές των κινημάτων. Όπως επίσης δεν συμφωνούμε καθόλου με απόψεις που λένε πουθενά ΧΥΤΑ - ΧΥΤΥ στην Αττική. Πουθενά ΧΥΤΑ - ΧΥΤΥ σημαίνει καύση των υπολειμμάτων ή, στην καλύτερη περίπτωση, παραμονή του εγκλήματος της Φυλής.
Το μοντέλο που βγάλαμε από την πόρτα με την ακύρωση των διαγωνισμών για τις 4 μονάδες, δεν θα το βάλουμε τώρα από το παράθυρο. Πρέπει να γίνει συνείδηση από όλους πως το παρωχημένο συγκεντρωτικό μοντέλο διαχείρισης έχει κλείσει τον κύκλο του και δεν θα επιτρέψουμε να επανέλθει με καμιά μορφή.
* Θα βρεθούν νέοι χώροι για ΧΥΤΥ στην Αττική; Θα υπάρξει λύση;
Εμείς είμαστε υποχρεωμένοι να μειώσουμε όσο περισσότερο μπορούμε τα απορρίμματα που οδηγούνται για ταφή στους ΧΥΤΥ και να βρούμε και τους νέους χώρους υγειονομικής ταφής στην Αττική. Δεν πρέπει να μασάμε τα λόγια μας. Χωρίς τοπικά σχέδια διαχείρισης και χωρίς νέους χώρους για ΧΥΤΥ στην Αττική, εναλλακτικό μοντέλο δεν υπάρχει. Τελεία και παύλα. Θα βρεθούν λοιπόν οι χώροι και για τα πράσινα σημεία των δήμων και για τα ΚΔΑΥ και για τους ΧΥΤΥ στην Αττική. Είμαστε υποχρεωμένοι να τους βρούμε και θα τους βρούμε, μέσα από ανοιχτές συλλογικές διαδικασίες, με τη συμμετοχή των δήμων και των τοπικών κοινωνιών.