του Πάνου Τριγάζη
Η μνήμη Λαμπράκη αναδεικνύει την ανάγκη ενός νέου πολυθεματικού και ευρύτατου κινήματος ειρήνης στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Όσο ποτέ πριν, πρέπει να καταστεί συνείδηση στις κοινωνίες ότι ειρήνη δεν είναι μόνο η απουσία του πολέμου. Σημαίνει, σε τελευταία ανάλυση, αντιφασισμός και αντιμιλιταρισμός.
«Όμορφη Θεσσαλονίκη», σύμφωνα με το γνωστό λαϊκό τραγούδι, αλλά και έντονα σημαδεμένη από δολοφονίες αγωνιστών της ειρήνης και της δημοκρατίας. Στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου, όταν η διαχωριστική γραμμή Ανατολής - Δύσης περνούσε και από τα Βαλκάνια, η Θεσσαλονίκη επιλέχθηκε να αποτελέσει κέντρο δράσης του οργανωμένου αντικομμουνισμού και του φασιστικού παρακράτους, το οποίο στελέχωναν δωσίλογοι της Κατοχής.
Δυστυχώς, η συμπλήρωση 55 χρόνων από τη δολοφονία του βουλευτή της Αριστεράς Γρηγόρη Λαμπράκη, ηγέτη του ελληνικού και διεθνούς κινήματος ειρήνης, συμπίπτει με την επίθεση νεοφασιστών και ακραίων εθνικιστών εναντίον του δημάρχου της αποκαλούμενης και «συμπρωτεύουσας» Γιάννη Μπουτάρη. Όπως είπε φίλος δημοσιογράφος, «μόνο το τρίκυκλο του Γκοτζαμάνη έλειπε».
Το θλιβερό αυτό γεγονός μας υποχρεώνει να διαπιστώσουμε ότι ο Λαμπράκης ζει, δυστυχώς όμως ζει και ο φασισμός, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά πολύ περισσότερο στην Ευρώπη, όπου σηκώνουν απειλητικά κεφάλι νεοφασιστικά κόμματα, διεκδικώντας, συχνά με επιτυχία, και την ανάληψη κυβερνητικών ευθυνών. Εξέλιξη άκρως ανησυχητική και για το μέλλον της ευρωπαϊκής ενοποίησης, την οποία οι ακροδεξιοί εχθρεύονται από τη φύση τους.
Ας έρθουμε και στο γιατί ο Λαμπράκης ζει. Πρώτα - πρώτα διότι παραμένουν ζωντανά τα οράματά του για την διεθνή ειρήνη με δικαιοσύνη και τον πυρηνικό αφοπλισμό. Ειρήνη με δικαιοσύνη για την Παλαιστίνη, την Κύπρο, τη Συρία και την Υεμένη, γενικότερα για τη Μέση Ανατολή, την οποία ο Γρηγόρης Λαμπράκης ήθελε αποπυρηνικοποιημένη ζώνη. Ειρήνη μέσω του αφοπλισμού, με δημοκρατία και εθνική ανεξαρτησία, σε μια περίοδο που η νεοφιλελεύθερη παγκοσμιοποίηση υπονομεύει αυτές τις αξίες και υπέρογκες στρατιωτικές δαπάνες παγκοσμίως γονατίζουν τις οικονομίες και κοινωνίες καταβροχθίζοντας σαν σύγχρονος μινώταυρος ζωτικούς πόρους.
Πρόσφατη ετήσια έκθεση του Διεθνούς Ινστιτούτου Έρευνας για την ειρήνη με έδρα τη Στοκχόλμη καταγράφει νέα αύξηση των παγκόσμιων στρατιωτικών δαπανών, υπολογίζοντας τη μέση ημερήσια δαπάνη, ή καλύτερα σπατάλη, σε 4,7 δισεκατομμύρια δολάρια. Είναι, άραγε, τυχαίο ότι η εύφλεκτη περιοχή της Γης, η Μ. Ανατολή, είναι και η πλέον στρατιωτικοποιημένη, απορροφώντας περίπου 30% των παγκόσμιων εξαγωγών όπλων;
Ο Λαμπράκης ζει και για τον λόγο ότι στο προσκήνιο έχει επανέλθει με ρεαλιστικό τρόπο η ιδέα της ανάπτυξης της διαβαλκανικής συνεργασίας, με πρωτοβουλίες και της σημερινής κυβέρνησης της Ελλάδας, που σημαίνει ότι τιμούμε έμπρακτα τη μνήμη του. Γιατί ο Γρηγόρης Λαμπράκης υπήρξε εκ των ιδρυτών, το 1958, της Ελληνικής Επιτροπής για την Διαβαλκανική Συνεννόηση, της οποίας αναδείχθηκε και αντιπρόεδρος, με πρόεδρο τον Σταμάτη Μερκούρη.
Σήμερα, λοιπόν, πορευόμαστε στον δρόμο του οράματός του προωθώντας την ιδέα ενός σχεδίου βαλκανικής συνανάπτυξης και κοινής ασφάλειας, συνυφασμένου με την ευρωπαϊκή προοπτική και των δυτικών Βαλκανίων. Με την καθοριστική συμβολή της Ελλάδας, η περιοχή των Βαλκανίων μπορεί να μετατραπεί σε ειρηνικό διαμέρισμα στο κοινό ευρωπαϊκό σπίτι.
Αυτό υπηρετεί και η προσπάθεια της κυβέρνησης για την επίλυση του ονοματολογικού με τη FYROM, με αισιόδοξες προοπτικές σήμερα, ύστερα από 25 ολόκληρα χρόνια χαμένων ευκαιριών, με κορυφαία το λεγόμενο «Πακέτου Πινέιρο», που είχε προταθεί το 1993, από την τότε πορτογαλική προεδρία της Ε.Ε., την οποία η Ελλάδα δεν αξιοποίησε, με ευθύνη του τότε ΥΠΕΞ Αντώνη Σαμαρά, ο οποίος δεν είχε διστάσει να ανατρέψει την κυβέρνηση Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, αποσκιρτώντας από τη Ν.Δ. και ιδρύοντας δικό του κόμμα.
- Υπάρχουν νέες μεγάλες απειλές, αλλά και ελπίδες για την ειρήνη, τις οποίες οφείλουμε να αναδεικνύουμε, όπως η μη αναμενόμενη συνάντηση κορυφής των δύο κορεατικών κρατών, που έθεσε σε κίνηση μια διαδικασία ειρήνης με στόχο την αποπυρηνικοποίηση του συνόλου της χερσονήσου της Κορέας. Ενδεχόμενη επίτευξη του στόχου αυτού, θα δημιουργήσει ακόμα ένα προηγούμενο για τη μετατροπή και της Μ. Ανατολής σε ζώνη ελεύθερη από πυρηνικά και άλλα όπλα μαζικής καταστροφής, παρά το μεγάλο εμπόδιο της κατοχής πυρηνικών όπλων από το Ισραήλ.
Η μνήμη Λαμπράκη αναδεικνύει την ανάγκη ενός νέου πολυθεματικού και ευρύτατου κινήματος ειρήνης στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Όσο ποτέ πριν, πρέπει να καταστεί συνείδηση στις κοινωνίες ότι ειρήνη δεν είναι μόνο η απουσία του πολέμου. Σημαίνει, σε τελευταία ανάλυση, αντιφασισμός και αντιμιλιταρισμός. Ας θυμηθούμε παλαιότερο σύνθημα του κινήματος ειρήνης, που έλεγε «Ειρήνη η μόνη επιλογή, αφοπλισμός - ανάπτυξη - ζωή».
* Ο Πάνος Τριγάζης είναι μέλος της Κ.Ε. του ΣΥΡΙΖΑ και συγγραφέας του βιβλίου «Ο Λαμπράκης και το Κίνημα Ειρήνης» (εκδόσεις Ταξιδευτής)
πηγή:left.gr