Η Σαλαμίνια Ιωάννα Σοφρά, δημιουργός του fasfem.com, γράφει στο περιοδικό ELLE που κυκλοφορεί ένα αλλιώτικο “Μαμάς Αφήγημα”.
Το να είσαι θηλυκότητα μπορεί να γίνει γιορτή. Για να συμβεί, όμως, αυτό, πρέπει να μπορεί να γίνει για όλες μας. Μέχρι να γίνει αυτό, θα είμαστε εδώ μια φωνή, μια χώρα, μια καταγωγή, μια αγκαλιά, μια αλυσίδα από θηλυκότητες που θα κάνουν ό,τι χρειαστεί για να νικήσουμε τον σεξισμό, την πατριαρχία, την έμφυλη βία και ό,τι άλλο μας πληγώνει. Η Ιωάννα Σόφρα είναι μια από τις φωνές. #ΤοΜελλονΕιναιΓυναικα«Μόλις κάθισα να γράψω και στο ραδιόφωνο ακούγεται το Les Jours Tristes από το soundtrack του Yann Tiersen για την ταινία Amelie. Τυχαίο; Παρατάω τα μολύβια και το πληκτρολόγιο και βρίσκω το άλμπουμ. Έχω να το ακούσω από τότε. Από το βράδυ που επιστρέφαμε με τη νεογέννητη Νίκη μας από το μαιευτήριο. Εγώ στο πίσω κάθισμα με το κοιμισμένο μωράκι να χαζεύω τη φωτισμένη Αθήνα. Αφού το σπίτι μου είναι τόσο κοντά, γιατί νιώθω ότι την αποχαιρετώ;
Οι μέρες που ακολούθησαν ήταν λίγο πολύ χαοτικές. “Φυσικό είναι”, με διαβεβαίωναν όλοι. «Αφού τώρα η ζωή σου αλλάζει εντελώς». Ανάμεσα όμως στις αντλίες θηλασμού και τις λερωμένες πάνες, στα λίγα λεπτά της μέρας που το μυαλό δεν ήταν θολωμένο, η φωνούλα μέσα σε αυτό ρωτούσε : “Θα ξαναγράψεις. ε;”
Δεν ανήκω στην κατηγορία των γυναικών που ανυπομονούσαν να κάνουν παιδάκι. Σύμφωνα με τις κοινωνικές συμβάσεις και άργησα -ήμουν δεσποινίς ετών 39 (!)- και ήμουν τυχερή καθώς συνέβη άκοπα, χωρίς προβλήματα. Μια τύχη που τότε δεν είχα τη διαύγεια να αναγνωρίσω γιατί η έλλειψη χρόνου και ύπνου με είχαν αποδυναμώσει εντελώς. Βλέπετε μόλις είχα τελειώσει το μεταπτυχιακό μου πάνω στη μόδα και εκκρεμούσε η παράδοση της ερευνητικής εργασίας και η δημιουργία του fasfem.com, μέρη ενός ονείρου ζωής για μένα. Η σκέψη και μόνο ότι θα έπρεπε να τα παρατήσω με διέλυε. «Μόδα και πολιτισμός μέσα από μια φεμινιστική ματιά». Πώς συνταιριάζονται άραγε αυτά με το ατέλειωτο γκουγκλάρισμα για το πώς να πετύχει ο θηλασμός και παράλληλη επιστροφή στη δουλειά είκοσι μέρες μετά τη γέννα; Γιατί, ξέρετε πολύ καλά όσες ασχολείστε με ελεύθερο επάγγελμα ότι δεν υπάρχει ούτε καν υπόνοια για πληρωμένες άδειες κυήσεως και λοχείας σε αυτό…Έρχεται στο μυαλό μου μια παλιότερη παραδοχή της Marina Abramovic για το πώς αποφάσισε στη ζωή της να κάνει τρεις εκτρώσεις, επειδή πίστευε ότι το να έχει παιδιά θα ήταν καταστροφή για το έργο και την καλλιτεχνική της πορεία. Εδώ φτάσαμε λοιπόν. Έχουμε φτιάξει έναν κόσμο όπου οι γυναίκες έχουν κατακτήσει τόσα δικαιώματα και αναγνωρίσεις έπειτα από δεκαετίες φεμινισμού και, ταυτόχρονα, οι ίδιες αυτές γυναίκες διακτινίζονται πίσω από αυτές τις δεκαετίες μόλις γίνουν μητέρες. Έρχονται αντιμέτωπες με διλήμματα και περιορισμούς που κανένας άντρας, πολλές φορές και καμία άτεκνη γυναίκα δεν θα βιώσουν στην πορεία της ζωής τους. Είναι ακριβώς αυτό που περιγράφει η ακαδημαϊκός και δημιουργός του όρου “matricentric feminism” Andrea O’Reilly όταν αναφέρει ότι η φεμινιστική θεωρία έχει κενά όσον αφορά τη μητρότητα, παρόλο που “ οι γυναίκες έχουν καταπιεστεί από την πατριαρχία και ως γυναίκες και ως μητέρες”. Βεβαίως αναφέρεται σε όλες τις μητέρες, βιολογικές και μη, για τις οποίες η μητρότητα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στη ζωή τους.
Και τώρα έρχεται στο μυαλό μου η εγκυμονούσα Slick Woods να περπατά στην πασαρέλα της επίδειξης της Rihanna Savage x Fenty NYFW τον Σεπτέμβρη του 2018. Ένα πλάσμα που ακτινοβολούσε, καθώς λίγες ώρες μετά την επίδειξη γέννησε το υγιέστατο παιδάκι της. Ακτινοβολούσε δημιουργικότητα και δύναμη. Και δήλωσε “ότι μπορεί να κάνει ό,τι θέλει”. Φυσικά και μπορεί, εδώ μόλις παρέδωσε έναν ολόκληρο νέο άνθρωπο στον κόσμο. Οι γυναίκες ως μητέρες -σύμφωνα με τα τελευταία δεδομένα της συμπεριφορικής νευροεπιστήμης- αναπτύσσουν απίστευτη προσαρμοστικότητα και σκέψη έξω από τα καθιερωμένα. Βρίσκονται στο απόγειο της δημιουργικότητάς τους, οι αισθήσεις τους έχουν οξυνθεί, η ενσυναίσθηση κορυφώνεται. Και αντί να επωφεληθούμε ως κοινωνία από όλα αυτά παρέχοντάς τους υποστήριξη και δομές, εμείς τις υποβιβάζουμε σε ένα ατέλειωτο παιχνίδι εναλλαγής ρόλων. Τις αναγκάζουμε να χωρέσουν σε καλούπια, να απαρνούνται πτυχές του εαυτού τους, να γεμίζουν τύψεις. Να προσπαθούν να ανταποκριθούν σε στερεότυπα μηδενικής ανοχής της όποιας διαφορετικότητάς τους. Για να γίνουν «καλές» μαμάδες.
Τελικά, με μικρή καθυστέρηση και μεγάλη βοήθεια από τους αγαπημένους μου, η εργασία μου παραδόθηκε. Με ακόμη μεγαλύτερη καθυστέρηση και τύψεις για τον χρόνο που κλέβω από την κόρη μου, το fasfem.com ανέβηκε. Συνειδητοποίησα ότι όταν επιτρέπω σε αυτά που πηγάζουν από μέσα μου να εκφραστούν και δημιουργώ, είμαι καλύτερη μητέρα. Και ως μητέρα είμαι πιο δημιουργική και αποτελεσματική στη δουλειά μου. Κάνω καλύτερη διαχείριση του χρόνου μου, γιατί τώρα ξέρω, ο χρόνος αυτός είναι ό,τι έχω. Μετά απολαμβάνω να επιστρέφω στην οικογένειά μου και να χαμογελώ. Ένα χαμόγελο που κόντεψα να χάσω. Δεσμεύτηκα, λοιπόν, να μιλάω γι’ αυτά, γιατί ξέρω ότι κάποιος πρέπει να ξεκινάει πάντα αυτές τις συζητήσεις για να πάμε παρακάτω.
Ο δίσκος μόλις τέλειωσε. Υπέροχη η μουσική του Yann Tiersen! Σκέφτομαι… Σε ένα φανταστικό sequel του Amelie, η ηρωίδα θα μπορούσε να γίνει μαμά. Είναι δυνατό να σταματούσε να είναι αυτό το ονειροπόλο πλάσμα που πρόσφερε τη χαρά απλόχερα, να έχανε την ταυτότητά της επειδή είχε να φροντίσει ένα μωρό; Αναρωτιέμαι…»
Ιnfo: Το fasfem.com είναι μια online πλατφόρμα με απόψεις για τη μόδα και τον πολιτισμό μέσα από το πρίσμα του φεμινισμού.