Ο παραθαλάσσιος οικισμός της Σαλαμίνας με το πυκνό πευκοδάσος και την αρχαία ιστορία. Η σφραγίδα από την Αιγυπτιακή πανοπλία (βίντεο)

Τα Κανάκια είναι παραθαλάσσιος οικισμός στο νοτιοδυτικό τμήμα της Σαλαμίνας.  Παλαιότερα, η περιοχή ονομαζόταν Καρακιάνι ή Κανακιάνι,  και μέχρι το ’70, δεν υπήρχε δρόμος που να συνδέει το χωριό με άλλες περιοχές. 

Οι ντόπιοι μετακινούνταν δια θαλάσσης.  Το καταπράσινο τοπίο από πευκοδάσος που περιβάλλει το χωριό εντυπωσιάζει. Μάλιστα, σε κάποια σημεία τα δέντρα φτάνουν έως την ακτή!

Τα Κανάκια, με τα καταγάλανα νερά και το καταπράσινο δάσος. Πηγή: Michael Miller

Η περιοχή είναι ιδανική όχι μόνο για τους λάτρεις της θάλασσας, αλλά και του βουνού. Υπάρχει η δυνατότητα πεζοπορίας, στο βουνό Σταυρός. Τους καλοκαιρινούς μήνες η παρουσία της Πυροσβεστικής είναι συνεχής.  Οι επισκέπτες μπορούν να φτάσουν στην κορυφή Φουρίθι, όπου μπορούν να δουν ερείπια από φρυκτωρία και το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου Λεμονιών.

Η φρυκτωρία είναι σύστημα επικοινωνίας της αρχαιότητας. Μέσω πυρσών μετέδιδαν κάποιο μήνυμα σε μακρινή απόσταση.

Για το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου Λεμονιών, δεν έχει γίνει γνωστό πότε χτίστηκε. Μοναδικό στοιχείο είναι η ημερομηνία 1742 που βρέθηκε στο κωδωνοστάσιο.

Το όνομά του το πήρε από τις λεμονιές που το περιτριγυρίζουν. Λέγεται ότι τις φύτεψε ο το 1800 ο ηγούμενος Ευδόκιος.

Στην Τουρκοκρατία και στην Επανάσταση του 1821, υπήρξε καταφύγιο για πολλούς αγωνιστές, μεταξύ των οποίων και του οπλαρχηγού Χοντρινικόλα Γκριτζιώτη.

Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή, μοναχές επιχείρησαν να εγκατασταθούν εκεί, ωστόσο δεν τα κατάφεραν. Τελικά, ο Άγιος Νικόλαος Λεμονιών επανιδρύθηκε το 1966 ως γυναικεία μονή και λειτουργεί έως σήμερα.

Λίγο πιο μακριά, βρίσκεται το βυζαντινό ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη του Καλυβίτη, το οποίο ανηγέρθη τον 10ο αιώνα. Εκεί, έθαβαν τους μοναχούς του Αγίου Νικολάου.

Το 2000, στα Κανάκια, πραγματοποιήθηκαν ανασκαφές από το Πανεπιστήμιο Ηπείρου, κατά τις οποίες ανακαλύφθηκε ακρόπολη των μυκηναϊκών χρόνων.

Σύμφωνα με τους ανασκαφείς, από όλες τις προϊστορικές οικιστικές θέσεις, που έχουν εντοπισθεί στη Σαλαμίνα, η ακρόπολη των Κανακίων παρουσιάζει την μεγαλύτερη διάρκεια χρήσης, τεκμηριωμένης ήδη από την Τελική Νεολιθική περίοδο (4η χιλιετία π.Χ.).

Στις πλαγιές έχουν εντοπιστεί συνοικίες της κάτω πόλης.

Aκρόπολη των μυκηναϊκών χρόνων. 

Η θέση της ακρόπολης είχε στρατηγική σημασία. Έδινε τη δυνατότητα ελέγχου μεγάλου μέρους του δυτικού Σαρωνικού και προσέφερε οπτική επαφή με τα Γεράνεια Όρη, τον Ισθμό της Κορίνθου και τμήμα της περιοχής των Μεγάρων.

Ανάμεσα στα κτήρια δημοσίου χαρακτήρα που βρέθηκαν στην ακρόπολη υπάρχουν συγκροτήματα ανακτορικού επιπέδου, που πιστεύεται ότι αποτελούσαν την έδρα του Αίαντα του Τελαμώνιου.

Επιπλέον, ανακαλύφθηκε και μεγάλη βιοτεχνική μονάδα, με εργαστήρια και αποθήκες. Βρέθηκαν αγγεία, κύπελλα, αμφορείς, πήλινοι λουτήρες και ένας θησαυρός με χάλκινα εργαλεία και ελάσματα.

Το πιο σημαντικό εύρημα ήταν μια χάλκινη φολίδα από φολιδωτή πανοπλία Ανατολικής προέλευσης, η οποία αποδεικνύει ότι η Σαλαμίνα είχε θαλάσσια επικοινωνία με την Αίγυπτο.

Ο καθηγητής Γιάννος Λώλος υποστηρίζει ότι είναι μοναδικό εύρημα στην Ανατολική Μεσόγειο και την Εγγύς Ανατολή, καθώς φέρει αιγυπτιακή βασιλική σφραγίδα (φολίδα). Πρόκειται για τον Ραμσή τον Δεύτερο, τον Μεγάλο.

Δείτε τα Κανάκια από ψηλά, μέσα από τα πλάνα που εξασφάλισε ο συνεργάτης μας, Michael Miller: