Τον τάφο του αρχηγέτη των Αιακιδών στη Σαλαμίνα ενδέχεται να έχει εντοπίσει ο καθηγητής Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων Γιάννος Λώλος, που ανασκάπτει εδώ και χρόνια στη θέση «Κανάκια» τη μυκηναϊκή πρωτεύουσα του νησιού.
Τις επόμενες ημέρες, ο κ. Λώλος, με την άδεια του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, θα επιχειρήσει να διερευνήσει το μνημείο αυτό, προεξάρχον στον χώρο όπου η επιφανειακή έρευνα δείχνει πρώιμο μυκηναϊκό νεκροταφείο.
Ελπίζει πως, αν ευτυχήσει να έχει ευρήματα, αυτά είναι πιθανόν να παραπέμπουν στην οικογένεια του Τελαμώνα, βασιλιά της μυκηναϊκής Σαλαμίνας.
Γιος του Αιακού, έφυγε από την Αίγινα όταν με τον αδελφό του Πηλέα σκότωσαν λόγω ζήλιας τον ετεροθαλή αδερφό τους Φώκο. Στη Σαλαμίνα, ο άτεκνος βασιλιάς Κυχρέας τον έχρισε διάδοχό του.
Ο Τελαμών υπήρξε πατέρας του Αίαντα του Τελαμώνιου, με το τεράστιο μέγεθος, ο οποίος αυτοκτόνησε στην Τροία, και του Τεύκρου που ίδρυσε τη Σαλαμίνα της Κύπρου.
Το μυκηναϊκό νεκροταφείο βρίσκεται ελάχιστα μέτρα από τον οικισμό του μεγάλου «ναυτικού βασιλείου της Σαλαμίνας» και αποτελούν «αδιάσπαστο σύνολο». Η διερεύνησή του θα επιτρέψει να εξεταστεί και η σχέση ακρόπολης-πόλης και νεκροταφείου.
Κατά τον κ. Λώλο και εδώ παρατηρείται η ίδια ιεραρχία που έχουμε και στον οικισμό: ένα μεγάλο ταφικό μνημείο στην κορυφή, δίπλα δύο συστάδες θαλαμωτών τάφων και πιο πέρα σειρές κιβωτιόσχημων. «Είναι σαφές» λέει «πως ο τύμβος αποτελεί ηγεμονικό ταφικό μνημείο, ίσως του αρχηγέτη του γένους».
Η ανασκαφή πρέπει να γίνει επειγόντως, καθώς «κατά καιρούς γίνονται απόπειρες λαθρανασκαφής στο πλάτωμα». Θα μετάσχουν φυσικοί ανθρωπολόγοι, οι οποίοι θα αναλύσουν το σκελετικό υλικό που θα βρεθεί.
Το εκτεταμένο μυκηναϊκό κέντρο στα Κανάκια έχει πρόσβαση σε δύο φυσικούς λιμένες. Βρέθηκε στο απόγειο της ακμής του κατά τον 13ο αιώνα π.Χ. -όπως και τα άλλα μυκηναϊκά πολιτικά κέντρα- και ερημώθηκε λίγο μετά το 1200 π.Χ.
Στο κορυφαίο τμήμα της παραλιακής ακρόπολης της Σαλαμίνος έχει αποκαλυφθεί σημαντικό τμήμα του οικιστικού ιστού της Υστερης Μυκηναϊκής Εποχής. Το επιφανέστερο κτίριο είναι οικοδομικό συγκρότημα από μεγάλα κτίρια, ανακτορικού χαρακτήρα.
ΤΟ ΜΕΓΑΡΟ
Το κεντρικό κτίριο του ανακτορικού συγκροτήματος, με δίδυμο μέγαρο στον πυρήνα του, καταλαμβάνει έκταση 750 τ.μ. και είναι ανεπτυγμένο σε τέσσερα διαδοχικά επίπεδα. Μέχρι στιγμής έχουν ανασκαφεί 33 δωμάτια και άλλοι χώροι, όπως εργαστήρια και αποθήκες. Η κάτοψη του σαλαμινιακού μεγάρου συγκρίνεται με αυτή του μεγάρου στην Κυκλώπεια ακρόπολη της Μιδέας στην Αργολίδα. Η πόλη αναφέρεται και ως «Κυχρεία» σε μία αποσπασματική επιγραφή του 1ου αι. π.Χ. από την Ακρόπολη των Αθηνών. Υπήρξε το αντικείμενο αναζήτησης περιηγητών και αρχαιολόγων από τις αρχές του 19ου αιώνα.
Αγγελική Κώττη