Διαμάχη ανάμεσα στους κ.κ. Βαρθολομαίο και Ιερώνυμο για τον προερχόμενο από τη Μητρόπολη Μεγάρων και Σαλαμίνος αρχιμανδρίτη κ. Αμφιλόχιου Στεργίου

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος (αριστερά) με τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο. Οπως τονίζουν συνεργάτες του κ. Ιερωνύμου, δεν είναι η πρώτη φορά που ο κ.κ. Βαρθολομαίος ζητεί από τον κ. Ιερώνυμο την εκλογή αρχιμανδρίτη που βρίσκεται κοντά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο

Ημέρες Ψυχρού Πολέμου θυμίζουν για πρώτη φορά ύστερα από πολλά χρόνια οι σχέσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου και της Εκκλησίας της Ελλάδος. Μήλον της Εριδος φαίνεται ότι αποτελεί η Μητρόπολη Ιωαννίνων, μία από τις ιστορικότερες, σημαντικότερες, πλουσιότερες και ισχυρότερες μητροπόλεις. Ο νέος ιεράρχης που θα διαδεχθεί στη Μητρόπολη Ιωαννίνων τον μακαριστό Θεόκλητο Σετάκη θα αναδειχθεί το πρωί της Τετάρτης από τη Σύνοδο της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, πνευματικά όμως θα υπάγεται στο Οικουμενικό Πατριαρχείο, όπως άλλωστε ορίζει ο Πατριαρχικός Τόμος Παραχώρησης των λεγομένων Νέων Χωρών του 1928.

Τα όσα εκτυλίσσονται θυμίζουν το 2004 και όσα διαδραματίστηκαν επί αρχιεπισκοπείας του μακαριστού Χριστοδούλου με αφορμή την εκλογή των νέων τότε μητροπολιτών Θεσσαλονίκης, Κοζάνης και Ελευθερουπόλεως. Μόνο που, όπως σημειώνουν συνεργάτες του Οικουμενικού Πατριάρχη και του Αρχιεπισκόπου Αθηνών, οι εποχές δεν είναι οι ίδιες και ο κόσμος σε τόσο οικονομικά δύσκολες συνθήκες δεν μπορεί να βλέπει τους προκαθημένους του να αντιμάχονται. Ετσι στην παρούσα φάση καταβάλλεται κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να αποφευχθεί μια περαιτέρω «σύρραξη» και κρατούνται χαμηλοί τόνοι.

Οι διάλογοι

«Την Τετάρτη που συνεδριάζει η Ιεραρχία θέλω να μου κάνετε τη χάρη να προωθήσετε στη Μητρόπολη Ιωαννίνων τον αρχιμανδρίτη που προκρίνει ο Οικουμενικός Θρόνος» φέρεται να δήλωσε μόλις προχθές κατά τη διάρκεια της επίσκεψής του στην Αθήνα στον Αρχιεπίσκοπο ο Οικουμενικός Πατριάρχης. Η απάντηση του κ. Ιερωνύμου λέγεται ότι ήταν σταθερή: «Με όλον τον σεβασμό που σας έχω, δεν γίνεται, Παναγιώτατε». Οπως όμως τονίζουν συνεργάτες του κ. Ιερωνύμου, δεν είναι η πρώτη φορά που ο κ.κ.Βαρθολομαίος ζήτησε από τον κ. Ιερώνυμο την εκλογή αρχιμανδρίτη που βρίσκεται κοντά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Περίπου την ίδια συζήτηση φέρεται ότι είχαν Πατριάρχης και Αρχιεπίσκοπος και κατά τη διάρκεια της επίσκεψης που πραγματοποίησαν στις αρχές του μήνα στην Αλβανία, όπου βρέθηκαν ύστερα από πρόσκληση του Αρχιεπισκόπου Τιράνων κ. Αναστασίου για τα εγκαίνια του νέου καθεδρικού ναού.

Οι πληροφορίες για τις έντονες παρασκηνιακές διεργασίες που φαίνεται ότι συντελούνται τις τελευταίες ημέρες και το ψυχροπολεμικό κλίμα που έχει δημιουργηθεί προκαλούν εντάσεις στο εσωτερικό της Ιεραρχίας. Η μια πληροφορία διαδέχεται την άλλη και υπάρχουν ορισμένοι μητροπολίτες που υποστηρίζουν ότι στην προσπάθειά του να στηρίξει αρχιμανδρίτη που βρίσκεται κοντά στο Οικουμενικό Πατριαρχείο ο κ.κ. Βαρθολομαίος συναντήθηκε και βολιδοσκόπησε τον Μητροπολίτη Σπάρτης κ. Ευστάθιο, κύριο αντίπαλο του κ. Ιερωνύμου στη διεκδίκηση του αρχιεπισκοπικού θρόνου, παρά το γεγονός ότι ιεράρχες του Φαναρίου στήριζαν τον τότε Μητροπολίτη Θηβών και Λεβαδείας, τον οποίο θεωρούσαν υποστηρικτή του Πατριαρχείου, σε αντίθεση με τον κ. Ευστάθιο, τον οποίο κατέτασσαν στους λεγόμενους «αντιπατριαρχικούς».

Τα πρόσωπα

Ολα ή σχεδόν όλα φαίνεται ότι ξεκίνησαν όταν ο Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ιερόθεος, ο οποίος βολιδοσκοπήθηκε από τον Αρχιεπίσκοπο κ. Ιερώνυμο, αρνήθηκε να μετατεθεί στη Μητρόπολη Ιωαννίνων. Ο κ. Ιερόθεος, όπως επισημαίνεται, πιστός στις θέσεις του, δήλωσε ότι δεν μπορεί «από τη μια πλευρά να αρθρογραφεί και να μιλάει στη Σύνοδο της Ιεραρχίας κατά του μεταθετού και στη συνέχεια ο ίδιος να διεκδικεί τη μετάθεσή του σε άλλη περιοχή της χώρας».

Τότε όλοι οι χαρακτηριζόμενοι ως ισχυροί αρχιμανδρίτες που υπηρετούν στις μητροπόλεις της Εκκλησίας της Ελλάδος θα άρχιζαν να πιέζουν προς τη μία ή την άλλη πλευρά προκειμένου να εξασφαλίσουν την εύνοια είτε του κ. Ιερωνύμου είτε του κ.κ. Βαρθολομαίου. Τελικά ο κ. Ιερώνυμος φαίνεται ότι επέλεξε να στηρίξει ένα δικό του παιδί και στενό του συνεργάτη, τον πρωτοσύγκελο της Αρχιεπισκοπής και εφημέριο του Αγίου Παντελεήμονα Αχαρνών, αρχιμανδρίτη κ. Μάξιμο Παπαγιάννη.

Τη διαδοχή του μακαριστού Θεοκλήτου φέρεται να διεκδικεί και ο αρχιμανδρίτης κ.Δημήτριος Αργυρός, που ζει χρόνια στην περιοχή, ενώ είναι κοσμήτορας της Εκκλησιαστικής Ακαδημίας που λειτουργεί στην ιστορική Μονή της Παναγίας Βελλάς.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης όμως από την πρώτη στιγμή δεν συμφώνησε με την επιλογή του Αρχιεπισκόπου να αποστείλει στα Ιωάννινα τον αρχιμανδρίτη κ. Μάξιμο Παπαγιάννη και προσπάθησε να πείσει τον κ. Ιερώνυμο για την ανάγκη προώθησης στον μητροπολιτικό θρόνο του προερχόμενου από τη Μητρόπολη Μεγάρων και Σαλαμίνος αρχιμανδρίτη κ. Αμφιλόχιου Στεργίου, ο οποίος επί πολλά χρόνια βρίσκεται κοντά στο Φανάρι. Και ήταν είς εκ των κληρικών που στήριξαν τον κ. Ιερώνυμο στην προσπάθεια εκλογής του στον αρχιεπισκοπικό θρόνο. Είναι μάλιστα χαρακτηριστικό ότι τους πρώτους μήνες μετά την εκλογή του κ. Ιερωνύμου ο κ. Αμφιλόχιος εγκαταστάθηκε στο Συνοδικό Μέγαρο της Εκκλησίας της Ελλάδος και φερόταν ως ο διάδοχος του τότε αρχιγραμματέα της Ιεράς Συνόδου και σημερινού Μητροπολίτη Κηφισιάς κ. Κυρίλλου. Σε σύντομο χρονικό διάστημα όμως ο κ. Αμφιλόχιος αποχώρησε από το Συνοδικό Μέγαρο και έκτοτε οι σχέσεις του με τον Αρχιεπίσκοπο μπήκαν τουλάχιστον «στο ψυγείο».

Μέσα σε αυτό το κλίμα η Ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος την Τετάρτη θα εκλέξει τέσσερις νέους μητροπολίτες: Ιωαννίνων, Φωκίδος, Ελασσόνος και Θεσσαλιώτιδος.

Μήλον της Εριδος
Οι Νέες Χώρες, τα κληροδοτήματα και η Εθνική Τράπεζα
Η Μητρόπολη Ιωαννίνων συγκαταλέγεται στον κατάλογο των λεγομένων Νέων Χωρών, αφού ανήκει σε εκείνες τις περιοχές της χώρας που απελευθερώθηκαν μετά το 1912 και το 1928 το Οικουμενικό Πατριαρχείο παραχώρησε «επιτροπικώς» τη διοίκησή τους στην Εκκλησία της Ελλάδος, διατήρησε όμως τα πνευματικά του δικαιώματα. Και αυτό το γεγονός είναι που ανησυχεί πολλούς ιεράρχες της Εκκλησίας της Ελλάδος, οι οποίοι φοβούνται ότι μπορεί να ξεσπάσει μια νέα σύγκρουση με το Οικουμενικό Πατριαρχείο όπως επί αρχιεπισκοπείας Χριστοδούλου το 2004 και στο ξεκίνημα της αρχιεπισκοπείας του κ. Ιερωνύμου με αφορμή την υπόθεση του πρώην Μητροπολίτη Αττικής κ.Παντελεήμονα Μπεζενίτη. Μάλιστα δεν διστάζουν στις συζητήσεις τους να δηλώνουν ότι η κρίση ξεκινάει για μία ακόμη φορά από το Γραφείο του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Αθήνα και τον εκπρόσωπο του Φαναρίου, Μητροπολίτη Περγάμου κ. Ιωάννη.

Η Μητρόπολη Ιωαννίνων είναι μία από τις παλαιότερες του ελλαδικού χώρου. Στον μητροπολιτικό της θρόνο από το 1928, οπότε και η διοίκησή της παραχωρήθηκε στην Εκκλησία της Ελλάδος, εκλέχθηκαν δύο Αρχιεπίσκοποι Αθηνών: ο μακαριστός Σπυρίδων Βλάχος (μητροπολίτης το 1916 και Αρχιεπίσκοπος το 1949) και ο μακαριστός Σεραφείμ Τίκκας (μητροπολίτης από το 1958 ως το 1974, οπότε και εκλέχθηκε Αρχιεπίσκοπος).

Τα κληροδοτήματα των επιφανών Ιωαννιτών και η διαχείρισή τους από τον εκάστοτε μητροπολίτη κατέστησαν τη Μητρόπολη Ιωαννίνων μία από τις πιο ισχυρές της χώρας. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο τότε Αρχιεπίσκοπος Σπυρίδων Βλάχος από το 1949 ως το 1956, οπότε και έφυγε από τη ζωή, κρατούσε και την τοποτηρητεία του μητροπολιτικού θρόνου. Και ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ επέλεξε για διάδοχό του στα Ιωάννινα έναν εκ των στενοτέρων συνεργατών του, τον μακαριστό σήμερα Θεόκλητο Σετάκη. Και οι δύο Αρχιεπίσκοποι, έχοντας τη διαχείριση της περιουσίας των κληροδοτημάτων αλλά και τις μετοχές της Εκκλησίας της Ελλάδος, συμμετείχαν στο ΔΣ της Εθνικής Τράπεζας, θέση την οποία αργότερα έλαβε ο μακαριστός Θεόκλητος.

Τα κληροδοτήματα όμως σήμερα βρίσκονται σε δεινή οικονομική κατάσταση και η αγορά των μετοχών από τη Μητρόπολη Ιωαννίνων αλλά και την Εκκλησία της Ελλάδος με στόχο την αύξηση του μετοχικού τους κεφαλαίου έγινε με υψηλά τιμήματα, με συνέπεια σήμερα όλα να κρέμονται από μια κλωστή.